Als gevolg van een misdrijf ontstaat er naast eventuele materiële schade vaak ook immateriële schade. Schade vanwege de pijn, het leed en de gederfde levensvreugde die is ontstaan door het feit.
Heeft een slachtoffer op grond van artikel 6:106 BW recht op een naar billijkheid vast te stellen vergoeding van die immateriële schade, smartengeld, dan dient volgens vaste jurisprudentie de rechter daarbij rekening te houden met alle omstandigheden van die situatie. Hierbij zijn van belang de aard van de gedraging, de aard van de aansprakelijkheid, de aard en de ernst van het letsel en de gevolgen daarvan voor de benadeelde en de economische omstandigheden van partijen.
Ook dient de rechter bij de begroting aansluiting te zoeken bij de bedragen die door Nederlandse rechters in vergelijkbare gevallen zijn toegekend, daaronder begrepen de maximaal toegekende bedragen, een en ander met inachtneming van de geldontwaarding.
De bedragen die worden toegekend zijn over het algemeen niet heel hoog. Voor slachtoffers valt het bedrag aan smartengeld vaak ook vies tegen.
Er kan een algemene indeling in categorieën worden gemaakt van het letsel en de toe te wijzen bedragen. Deze is als volgt:
- Gering letsel € 100,- tot € 2000,-
- Licht letsel € 2.000,- tot € 3.500,-
- Matig letsel € 3.500,- tot € 9.000,-
- Ernstig letsel € 9.000,- tot € 21.000,-
- Zwaar letsel € 21.000,- tot € 43.000,-
- Zeer zwaar letsel € 43000,- tot € 76000,-
- Uitzonderlijk zwaar letsel € 76.000 tot € 250.000,-
De hoogte van deze schadevergoedingen is uiteraard slechts indicatief.
Hieronder wordt per categorie een toelichting gegeven op de aard van het letsel dat binnen de betreffende categorie valt.
Gering letsel (categorie 1)
De meest milde categorie van letsel is die van gering letsel. In een dergelijke situatie heeft u in het algemeen recht op een schadevergoeding tot een maximum van 2.000 euro.
Onder gering letsel vallen enkelvoudige letsels waarbij de normale dagelijkse activiteiten gedurende maximaal 13 dagen niet of niet meer goed heeft kunnen uitvoeren omdat u er niet (goed) toe in staat was. U heeft pijn geleden en bent mogelijk zelfs opgenomen geweest in het ziekenhuis. U heeft in ieder geval een arts bezocht en bent uiteindelijk geheel hersteld.
Voorbeelden van gering letsel zijn:
- Vleeswonden
- Kleine botbreuken
- Lichte hersenschudding
- Kneuzingen
- Schaafwonden of andere kleine vleeswonden
Licht letsel (categorie 2)
Als er sprake is van licht letsel, dan kan de schadevergoeding variëren van 2000 tot 3500 euro.
Er is sprake van licht letsel indien het letsel binnen zes maanden zonder restschade geneest, en er dus geen complicerende factoren optreden (zie ook: De Letselschade Richtlijn Licht Letsel). Het letsel leidt niet of slechts tijdelijk tot arbeidsongeschiktheid (daaronder valt ook huishoudelijk werk). Na 6 maanden zijn verder geen medische behandelingen of controles nodig, u kunt zonder beperkingen weer uit dagelijkse activiteiten doen en uw werk verrichten.
Voorbeelden van licht letsel zijn:
- Beschadiging aan het gebit
- Een arm uit de kom die inmiddels genezen is
- Lichtere littekens (niet blijvend ontsierend)
- Inwendige letsels
- Verminderd zicht met oog (geringe visusvermindering)
- Niet gecompliceerde fracturen aan de ledematen
Bij licht letsel kan specifiek worden gedacht aan: wonden, waarbij geen zenuwen zijn geraakt en die eventueel door de huisarts of poliklinisch kunnen worden behandeld, brandwonden van 1e graad (roodheid) of 2e graad (blaarvorming), kneuzingen (blauwe plekken) en verzwikkingen (enkel), eenvoudige botbreuken, dat wil zeggen breuken die niet doorlopen in een gewricht, geen botten door de huid heen, geen schade aan bloedvaten en zenuwen, geen verbrijzeling van bot.
Matig letsel (categorie 3)
Als er sprake is van matig letsel dan ligt de hoogte van het letselschadebedragen tussen € 3500 en € 9.000 euro.
Bij matig letsel kan het oorspronkelijke beroep, weliswaar met enige moeite, uiteindelijk weer worden uitgeoefend, is er sprake geweest van een korte periode van ziekenhuisopname en/of bedrust, is het slachtoffer een bepaalde tijd afhankelijk van hulp en/of vergt herstel medische behandeling van maximaal 1 jaar. Er is sprake van gering functieverlies en geen volledig herstel.
Onder matig letsel vallen onder andere:
- Lelijke littekens door vleeswonden
- Gedeeltelijk verlies van tanden / gebit
- Amputatie van delen vingers
- Gecompliceerde botbreuken
- Nek- of rugletsel
- Whiplash
- Psychische schade
Ernstig letsel (categorie 4)
Bij ernstige letsels ligt de hoogte van de toe te kennen smartengeldbedragen tussen de 9.000 en 21.000 euro.
Bij ernstig letsel is er sprake van een langere opname in het ziekenhuis en duurt de medische behandeling langer dan een jaar. U bent langdurig afhankelijk van hulp, u bent geopereerd en blijft matig gehandicapt. U zult niet meer volledig herstellen. Het oppakken van werk of oude activiteiten kan met moeite vanwege functieverlies van een lichaamsdeel.
Onder ernstig letsel vallen onder andere:
- Schedelbasisfractuur
- Doof aan één kant
- Bewusteloos geweest
- Verbrijzelde botten
- Inwendig letsel (ernstig)
- In coma geweest
Zwaar letsel (categorie 5)
Bij zwaar letsel ligt de hoogte van de toe te kennen bedragen tussen de 21.000 en 43.000 euro.
Bij zwaar letsel is er sprake van ernstige verwondingen en een langere tijd van opname in het ziekenhuis en mogelijk ook meerdere opnames. Ik bent mogelijk in levensgevaar geweest en zult de rest van u leven te maken hebben met een zwaardere handicap. Het gaat om een langdurig genezingsproces in de revalidatie kan jaren in beslag nemen uw dagelijkse activiteiten, zoals werk en sport, kunt u niet of nauwelijks meer oppakken.
Typerende kenmerken van zwaar letsel zijn bijvoorbeeld:
- Het is onmogelijk om uw beroep nog verder uit te voeren
- U heeft ernstige, permanente verwondingen
- U bent permanent gehandicapt
- Herstel is nagenoeg onmogelijk
- Het genezingsproces is erg langdurig
- Huidtransplantaties zijn mogelijk vereist
- Bepaalde delen van uw lichaam verliezen hun functie
- De behandeling duurt jarenlang en vereist revalidatie
Onder zwaar letsel vallen onder andere:
- Geur- of smaakverlies
- Langdurige geestelijke instabiliteit door stoornis
- Karakterveranderingen ten gevolgen van het letsel
- Een langdurige coma
Zeer zwaar letsel (categorie 6)
Bij zeer zwaar letsel ligt de hoogte van de toe te kennen bedragen tussen de 43.000 en 76.000 euro.
Er is sprake van zeer zwaar letsel als het slachtoffer zijn leven lang medische begeleiding nodig heeft of invalide is geworden. Het slachtoffer is volledig arbeidsongeschikt geraakt. Denk hierbij aan bijvoorbeeld blind zijn geworden aan beide ogen, een ledemaat (arm, been, voet of hand) hebben verloren of ernstige brandwonden op hebben gelopen. Ook verlies van spraak, een hoge dwarslaesie en ernstige geestelijke instabiliteit vallen onder zeer zwaar letsel.
Mogelijke kenmerken van zeer zwaar letsel zijn dus:
- Spraakverlies
- Volledige blindheid
- Zware dwarslaesie
- Verstoring van de geestelijke gezondheid
- Derdegraads brandwonden
Kenmerken zijn aldus:
- Ongeschiktheid om een beroep uit te oefenen
- Medische hulp is levenslang vereist
- Uw levenskwaliteit is er erg op achteruit gegaan
- Bepaalde lichaamsdelen werken niet meer en u bent afhankelijk van hulpmiddelen
- U heeft last van ernstige littekens
Uitzonderlijk zwaar letsel (categorie 7)
Bij uitzonderlijk zwaar letsel ligt de hoogte van de toe te kennen bedragen tussen de 76.000 en 250.000 euro.
Er is sprake van uitzonderlijk zwaar letsel indien er sprake is van blijvend lichamelijk en psychisch letsel en een verblijf in een verpleeghuis of psychiatrische inrichting noodzakelijk is. Men kan thuis niet verpleegd worden en het gebruik van bijvoorbeeld een rolstoel is levenslang vereist. Kenmerkend is dat u permanent lichamelijk letsel heeft.
Onder uitzonderlijk zwaar letsel vallen:
- Zeer zware en ernstige brandwonden
- Zichtbare misvormingen
- Een complete dwarslaesie
De bedragen zoals genoemd in deze categorieën zijn slechts indicatief en bieden geen garantie op toekenning
Bedragen categorieën zijn indicatie
De bedragen zoals genoemd in de bovenstaande categorieën met de genoemde letsels zijn slechts een indicatie van wat u zou kunnen verwachten aan smartengeld. Zij zijn niet meer dan een richtsnoer bij het bepalen van de hoogte en geven op geen enkele wijze een garantie op de toekenning ervan.
