De Rotterdamse Schaal is een innovatieve systematisering van smartengeldbedragen voor lichamelijk en geestelijk letsel, evenals andere aantastingen van de persoon. Dit instrument biedt in één oogopslag een indicatie van een passend smartengeldbedrag voor een specifiek type letsel of situatie. Voor professionals in het recht en slachtofferzaken is dit een waardevolle ontwikkeling, omdat het helpt bij de begroting van smartengeld en zorgt voor meer transparantie en consistentie in schadevergoedingen.
Het Ontstaan en Doel van de Rotterdamse Schaal
Al jarenlang bestaat er in Nederland discussie over de vaststelling van smartengeld, met name over de onvoorspelbaarheid en inconsistentie van uitspraken. Deze behoefte aan meer structuur werd extra zichtbaar doordat de strafrechter steeds vaker smartengeld toekent aan slachtoffers. Hierdoor werden verschillen in bedragen en de manier waarop rechters deze vaststellen des te duidelijker.
Geïnspireerd door bestaande richtlijnen in het Verenigd Koninkrijk en Ierland, startten onderzoekers van de Erasmus School of Law in 2023 met het ontwikkelen van een Nederlandse schaal die recht doet aan de bestaande rechtspraak en tegelijkertijd houvast biedt aan rechters, advocaten en verzekeraars. Het doel is om de vaststelling van smartengeld te vergemakkelijken, eerlijker te maken en te zorgen voor meer voorspelbaarheid in de praktijk.
Hoe Werkt de Rotterdamse Schaal?
De Rotterdamse Schaal deelt letselgevallen en andere situaties waarin aanspraak op smartengeld bestaat systematisch in. Per categorie wordt een bandbreedte gegeven, waarbij verschillende factoren bepalen waar binnen die bandbreedte een zaak zich bevindt. De schaal is gebaseerd op een uitgebreide analyse van Nederlandse en buitenlandse rechtspraak en combineert deze inzichten tot een werkbaar model voor de praktijk.
Omdat voor veel letselcategorieën geen eenduidige bedragen uit de Nederlandse rechtspraak konden worden afgeleid, is er een systematische omrekenmethode gebruikt. Daarbij is gekeken naar vergelijkbare schadevergoedingen in buitenlandse systemen en deze zijn aangepast aan het Nederlandse smartengeldniveau. Het resultaat is een duidelijke en praktisch toepasbare schaal die als leidraad kan dienen voor professionals.
De Praktische Meerwaarde in Slachtofferzaken
Voor slachtoffers en hun juridische vertegenwoordigers biedt de Rotterdamse Schaal een aantal belangrijke voordelen:
- Meer Consistentie
Door het gebruik van een gestandaardiseerde schaal worden verschillen tussen zaken verkleind. Dit draagt bij aan rechtsgelijkheid en voorkomt willekeur in de vaststelling van smartengeld. - Betere Transparantie
Slachtoffers en hun naasten krijgen een realistischer beeld van de mogelijke schadevergoeding, wat het vertrouwen in het proces vergroot. Het voorkomt valse verwachtingen en zorgt ervoor dat slachtoffers beter geïnformeerd beslissingen kunnen nemen. - Efficiëntere Afhandeling
De schaal helpt advocaten, rechters en verzekeraars om sneller en doelgerichter tot een schadebedrag te komen. Dit kan de duur van procedures verkorten en slachtoffers eerder de compensatie geven waar ze recht op hebben.
Een concreet voorbeeld van de toepassing van de Rotterdamse Schaal is een recente zaak waarin een slachtoffer ernstig hersenletsel opliep na een geweldsdelict. De rechtbank kende een recordbedrag aan smartengeld toe, waarbij duidelijk werd verwezen naar de ernst van het letsel en de gevolgen voor het verdere leven van het slachtoffer. Dit onderstreept hoe de schaal in de praktijk gebruikt kan worden om tot rechtvaardige vergoedingen te komen.
Conclusie
De Rotterdamse Schaal is een belangrijke stap vooruit in de vaststelling van smartengeld in Nederland. Door duidelijke richtlijnen te bieden, helpt het bij een meer gestructureerde, voorspelbare en eerlijke behandeling van schadeclaims. Voor slachtoffers betekent dit meer duidelijkheid en een grotere kans op een passende vergoeding. Voor professionals in het recht en letselschadepraktijk biedt het een efficiënt en betrouwbaar hulpmiddel.
De praktijk zal de komende jaren uitwijzen hoe de schaal verder wordt ingebed in de rechtspraak en hoe deze zich ontwikkelt, maar de eerste signalen wijzen op een waardevolle toevoeging aan het Nederlandse schadevergoedingsrecht.
